Từ ngày 04 – 07/12, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với Văn phòng UNESCO tại Việt Nam sẽ tổ chức Hội thảo Quốc tế về Các Lễ hội trong Thành phố Sáng tạo với chủ đề “Kiến tạo tương lai: Thực hành tốt và Khung phát triển từ Hà Nội và Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO (UCCN)”.

Sự kiện có sự tham dự của đại diện các Thành phố Sáng tạo UNESCO trên khắp toàn cầu, lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam, các tổ chức sáng tạo, trường đại học, các thủ lĩnh thanh niên và các đối tác quốc tế. Sự góp mặt đa dạng này cho thấy mong muốn chung của các bên trong việc xây dựng một hệ sinh thái sáng tạo cởi mở, thúc đẩy hợp tác toàn cầu và trao quyền cho thế hệ trẻ.

Từ khi được UNESCO công nhận là Thành phố Sáng tạo trong lĩnh vực Thiết kế năm 2019, Hà Nội đã liên tục triển khai các chương trình nhằm đưa sáng tạo trở thành trung tâm của chiến lược phát triển. Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội, được tổ chức thường niên từ năm 2021, đã nhanh chóng trở thành thương hiệu văn hóa mới của Thủ đô, thu hút đông đảo nghệ sĩ, nhà thiết kế, chuyên gia cùng các nhà sáng tạo trẻ và công chúng tham gia. Bên cạnh các hoạt động nghệ thuật, thiết kế và trình diễn, lễ hội còn mở rộng thành không gian đối thoại sáng tạo, nơi những ý tưởng về quy hoạch, trải nghiệm đô thị, giáo dục sáng tạo hay thiết kế bền vững được trao đổi rộng rãi.

Hội thảo quốc tế tiếp nối các nỗ lực của Hà Nội trong việc tổ chức Lễ hội Thiết kế Sáng tạo thường niên cũng như các hoạt động tích cực khác trong Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO (Ảnh: BTC Lễ hội Thiết kế Sáng tạo 2024)

Cùng với Lễ hội thường niên, Hà Nội đang phát triển mạnh hạ tầng hỗ trợ sáng tạo. Việc thành lập Trung tâm Điều phối các hoạt động sáng tạo và sự lan tỏa của Mạng lưới Không gian Sáng tạo Hà Nội cho thấy nỗ lực mở rộng kết nối trong nước và quốc tế. Trong giai đoạn phát triển mới, thành phố mong muốn học hỏi sâu hơn các mô hình tổ chức lễ hội thành công trên thế giới, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm của chính mình với các thành viên trong mạng lưới UCCN.

Chương trình hội thảo bao gồm các bài phát biểu chính, trình bày chuyên đề và bốn phiên trao đổi trọng tâm, cụ thể như sau:

• Phiên thứ nhất thảo luận về các mô hình lập kế hoạch và hợp tác trong tổ chức lễ hội, nhấn mạnh vai trò của quan hệ đối tác giữa khu vực công, tư và cộng đồng, cùng những chiến lược huy động nguồn lực nhằm bảo đảm tính bền vững. Các thành phố chia sẻ kinh nghiệm về cách xây dựng cơ cấu điều phối, vai trò lãnh đạo của chính quyền và những cơ chế bảo trợ để lễ hội trở thành sự kiện có sức lan tỏa lâu dài.
• Phiên thứ hai tập trung vào sự tham gia của thanh niên và cộng đồng – Yếu tố then chốt trong mô hình lễ hội sáng tạo và định hướng phát triển văn hóa của UNESCO. Nhiều thành phố trình bày về các sáng kiến giúp giới trẻ đóng vai trò sáng tạo nội dung, tổ chức hoạt động, gìn giữ di sản và kết nối liên thế hệ. Các nội dung về tiếp cận bình đẳng, tính bao trùm và giáo dục năng lực sáng tạo cũng được thảo luận sâu.
• Phiên thứ ba xoay quanh chủ đề thiết kế trải nghiệm đô thị – Một trong những yếu tố quan trọng nhất của lễ hội sáng tạo. Các chuyên gia phân tích cách thức sử dụng không gian công cộng, từ phố đi bộ, quảng trường, bãi đất trống đến các khu công nghiệp cũ, để tạo nên trải nghiệm mới cho người dân. Việc ứng dụng nghệ thuật sắp đặt, thiết kế ánh sáng, triển lãm chuyên đề và nền tảng kỹ thuật số được xem là phương thức hiệu quả giúp đưa sáng tạo đến gần hơn với công chúng.
• Phiên thứ tư đề cập đến câu chuyện đo lường tác động. Đây là vấn đề ngày càng được nhiều thành phố UCCN quan tâm. Các thước đo về văn hóa, xã hội và kinh tế được phân tích nhằm đánh giá sức ảnh hưởng của lễ hội đối với cộng đồng, hoạt động doanh nghiệp sáng tạo, thương hiệu đô thị và mức độ kết nối quốc tế. Đây cũng là cơ sở quan trọng để định hướng chính sách dài hạn cho các sự kiện văn hóa quy mô lớn.

Sau các phiên thảo luận, hội thảo bước vào hoạt động hợp tác xây dựng “Khung Lễ hội Chung”. Tại đây, các thành phố cùng xác định nguyên tắc và hướng dẫn thực hành cho một mô hình lễ hội sáng tạo phù hợp với giá trị UCCN và có khả năng áp dụng linh hoạt tại nhiều bối cảnh. Bản dự thảo khung sẽ được hoàn thiện sau hội thảo và chia sẻ tới các đại biểu.

Hội thảo kỳ vọng sẽ mang lại ba kết quả chính: Hình thành dự thảo Khung hướng dẫn tổ chức lễ hội sáng tạo; tăng cường hợp tác giữa các thành phố trong mạng lưới UCCN; và khẳng định vai trò tiên phong của Hà Nội trong quá trình ứng dụng sáng tạo đô thị. Qua đó, sự kiện không chỉ củng cố vị thế của Hà Nội trong mạng lưới các thành phố sáng tạo thế giới, mà còn tạo nền tảng cho những hợp tác quốc tế sâu rộng hơn trong lĩnh vực văn hóa và phát triển đô thị bền vững.