
Trò chuyện văn học: Viết từ và viết vượt những ‘giới hạn’ cơ thể




Một trong những cách tiếp cận với các tác phẩm văn chương phổ biến là thông qua việc đi tìm hiểu tiểu sử của tác giả/ Điều gì đã truyền cảm hứng đến nhà văn để họ viết nên câu chuyện? Góc nhìn của họ về cuộc sống ở một chiều kích rộng lớn thế nào, và quan niệm của họ về văn chương ra sao? Trong trường hợp tác giả văn chương là người khuyết tật, họ thường được tiếp cận theo một khuôn mẫu câu chuyện điển hình như: hành trình vượt qua nghịch cảnh, vai trò của văn chương như “liều thuốc chữa lành”,… Những khuôn mẫu này có thể trói buộc các nhà văn, và một mặt khác, giới hạn cách hiểu khi tiếp nhận một tác phẩm văn chương viết bởi một nhà văn là người khuyết tật.
Trong khuôn khổ của sự kiện “Viết từ và viết vượt những ‘giới hạn’ của cơ thể”, hai nhà văn đến từ Hà Lan và Việt Nam Eva Eikhout và Nguyễn Thị Kim Hòa sẽ nhìn về hành trình văn học của họ, quan niệm văn chương, và những ảnh hưởng của trải nghiệm thân thể và văn hóa đến góc nhìn văn chương của mỗi người. Theo đó, trải nghiệm của việc là người khuyết tật có thể không phải là một chướng ngại cần phải vượt qua trên hành trình văn chương. Đó có thể là một nguồn cảm hứng, đưa đến cho mỗi người một góc nhìn khác biệt về thế giới – điều đã được phản ánh trong văn chương của cả Eva Eikhout và Nguyễn Thị Kim Hòa.


Eva hài hước chia sẻ những trải nghiệm sống trong một thế giới được thiết kế cho người có đầy đủ tay chân. Thông qua những tình huống thường nhật, cô thu hút khán giả bằng câu chuyện về sự linh hoạt, khả năng thích nghi và những thử thách hằng ngày. Không giơ ngón tay chỉ trích (vì cô không có ngón tay) hay so sánh bản thân với người khác (điều này là vô ích), cô giúp khán giả tự soi lại bản thân. Ai cũng có lúc gặp phải những giới hạn, bên trong hoặc bên ngoài. Điều quan trọng là chiến đấu với môi trường xung quanh và trở thành bạn của chính mình: Eva Eikhout.



Quyên Nguyễn là tiến sĩ văn học Anh và là một nhà nghiên cứu và phê bình độc lập. Bà là dịch giả từ tiếng Anh sang tiếng Việt; các tác phẩm dịch đã xuất bản của bà bao gồm “Mình nói chuyện gì khi mình nói chuyện tình” của Raymond Carver (đồng dịch giả), “Chuộc tội” của Ian McEwan, “Middlesex” của Jeffrey Eugenides. Bà cũng là người đồng sáng lập trang web văn chương Zzz Review phi lợi nhuận ở Việt Nam.
Minh Anh